[ Pobierz całość w formacie PDF ]

wyczuwalna główka i przeciwlegle położona miednica
�� położenie poprzeczne zaniedbane: brak cz. przodującej �! szybsze pęknięcie błon płodowych i
opłynięcie p. o. �! zwykle wypadnięcie cz. drobnych �! skurcze �! wtłoczenie i zablokowanie
barku we wchodzie �! zatrzymanie porodu, ryzyko pęknięcia dolnego odcinka macicy
�� obrót zewn. na główkę
v� warunki: znaczna ruchomość płodu, ciągłość błon płodowych, prawidłowa budowa miednicy,
odp. wielkość płodu (poród naturalny)
v� ryzyko: pęknięcie macicy, przedwczesne oddzielenie ł., splątanie lub zawęz
lenie pępowiny,
uszk. brzegu łożyska
v� 1. ręka odpycha ku górze pośladki, a 2. równocześnie kieruje główkę do wchodu
�� obrót wewn.  wyczekiwanie do rozwarcia �! obrót do położenia stópkowego; obecnie stosowany
wyłączenie do płodów niezdolnych do życia albo w ogóle zaniechanie na rzecz c. c. ze względu na
niebezpieczeństwa (pęknięcie macicy, uraz mechaniczny płodu)
�� postępowanie w przypadku wypadniętej pępowiny
�� df.: wypadnięcie jawne  po pęknięciu pęcherza płodowego pępowina znajduje się przed cz.
przodującą w pochwie lub nawet przed sromem; ukryte  pępowina między cz. przodującą a jej
linią zetknięcia z miednicą, lecz niedostępna w badaniu wewn.; przed pęknięciem błon płodowych
mówi się o przodowaniu pępowiny (różnicowanie z naczyniami błądzącymi)
�� związek z położeniem  główkowe 0,2 %, miednicowe 4 %, poprzeczne 14 %
�� czynniki predysponujące: PP, amniotomia przed ustaleniem cz. przodującej, nieprawidłowe
położenie lub ułożenie, niewspółmierność, nisko usadowione ł., manipulacje położnicze np. obroty,
długa i cienka pępowina, PROM, nieustalona cz. przodująca, wielowodzie, wielodzietność, wady
lub blizny macicy, ciąża mnoga (�! 6 x)
�� profilaktyka: amniotomia po ustaleniu cz. przodującej, powolny upust p. o., unikanie manipulacji,
leżenie po pęknięciu błon płodowych, zwł. przy braku ustalenia; przodująca pępowina �! ułożenie
na boku z wysoko uniesioną miednicą
�� postępowanie aktywne: p/wsk. odprowadzanie, wsk. natychmiastowe c. c.
�� rokowanie (-): duże zab. FHR, zielony p. o., słabe tętnienie naczyń pępowinowych, wcześniactwo
(śmiertelność �! 4 x)
V  POA
�G
" połóg (puerperium) to okres po ciąży i porodzie, w którym stopniowo ustępują zmiany ciążowe, a ustrój
wraca do stanu sprzed ciąży
" klasyfikacja:
�� bezpośredni (1. 24 h po porodzie)  ryzyko ostrych powikłań po samym porodzie lub znieczuleniu
�� wczesny  1. tyg.
�� póz
ny  do 6 tyg., zmiany inwazyjne w narządzie rodnym, u większości niekarmiących pojawiają się
cykle miesiączkowe
" fizjologia połogu
�� połogowe zmiany ogólnoustrojowe
�� hormonalne: �! hPL (znika w kilka dni), �! hCG (�hCG znika między 11. a 16. dniem),
�! progesteron, estrogeny (estradiol (E ), estron, estriol (E )  powrót wolniejszy u karmiących),
2 3
�! PRL (zwł. podczas ssania); miesiączka pojawia się zależnie od karmienia i jego częstości, 1. w
cyklu bezowulacyjnym, kamienie opóz
nia owulację
�� CVS: �! V krwi (�! diureza, poród, odchody połogowe; 5  6 �! 4 l w 3 tyg.; poród naturalny  utrata
300  500 ml, c. c.  500  1000 ml, histerektomia  ok. 1500 ml), �! HCT, HGB (~ 11 �! 10)
�� hemodynamika: �! CO (~ 80 %) (ryzyko NS przy ch. serca, NT, anomaliach naczyniowych) �!
powrót SV, RR, HR w ciągu 1. tyg.
�� krew: �! RBC ~ 14 %, �! LEU (nawet ~ 25 tys.), �! % GRAN, �! Fe, �! (1. dzień) �! �! (3  5 dni) PLT
i fibrynogen
�� laktacja
�� 1. połowa ciąży: proliferacja nabłonka pęcherzykowego, tworzenie nowych przewodów, rozwój
architektury zrazików �! zróżnicowanie nabłonka w kierunku wydzielania; koniec ciąży: �! masa
piersi (2 x 400 g), �! 2 x perfuzja
�� etapy:
v� mammogeneza  wzrost i rozwój sutka
v� laktogeneza  rozpoczęcie wydzielania mleka (procesy apo- i merokrynowe)
v� galaktopoeza  trzymanie sekrecji mleka
v� 2 w/w  galatokineza  opróżnianie gruczołów piersiowych
�� hormony:
v� estrogeny �! rozwój pęcherzyków i przewodów
v� progesteron �! dojrzewanie
v� różnicowanie komórek gruczołowych �! PRL, GH, insulina, kotyzol, EGF
v� w czasie ciąży hormony ł. blokują zależną od PRL aktywność wydzielniczą gruczołu, ale dz.
synergistycznie z PRL w zakresie jego rozwoju; ich �!�! po porodzie umożliwia laktację
v� stymulacja brodawek �! OT �! galaktokineza, obkurczanie macicy
�� siara (colostrum)  wydzielina przedmleczna  w ostatnich miesiącach ciąży i 2  3 dni po
-
porodzie; zawiera więcej białka, wit. A, Ig, Na+, Cl-, a mniej HCO , K+ i tłuszczu niż mleko
3
dojrzałe; ma łagodne dz. przeczyszczające
�� mleko kobiece: 87 % H O, 7 % cukry, 3  5 % tłuszcze, 0,9 % białka, 0,2 % minerały
2
v� gł. cukier  laktoza �! energia oraz GF dla Lactobacillus bifidus
v� białka: kazeina, białka serwatkowe (�-laktoalbumina i �-laktoglobulina), laktoferyna
v� tłuszcze �! energia, mielinizacja
v� Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, {P}, {S}, cytrynian; Fe, Cu, Zn, metale śladowe; wiele wit.
v� Ig wszystkich klas, ale 90 % IgA; LEU, makrofagi, limfocyty B i T, IFN, lizozym, laktoferyna
(p/SA i EC)
�� p/wsk. do karmienia: ca piersi, czynna TBC płuc, ostra NS i NN, ciężkie obustronne zap.
gruczołów, psychozy, leki (cytostatyki, sulfonamidy, metronidazol, tetracykliny, barbiturany,
salicylany)
�� zmiany połogowe w narządach płciowych
�� macica: po porodzie masa H" 1 kg (�! 10  11 x), dno na wysokości pępka (jak w 20. hbd) �! 1 tyg.:
nad spojeniem (jak w 12. hbd) �! 6 tyg.: H" 100 g; zwijanie bolesne zwł. w 1. 2  3 dniach i podczas
karmienia (�! OT); endometrium: �! 50 % rozmiar miejsca łożyskowego �! hemostaza, zmiany
nekrotyczne �! gojenie �! regeneracja w 3 tyg., całkowita regeneracja miejsca łożyskowego ok.
6 tyg.
�� odchody połogowe
v� krwiste (lochia rubra)  pierwsze dni, strzępki tkankowe i doczesnowe, ok. 250 g/d, woń
niecharakterystyczna
v� brunatne (lochia fusca)  koniec 1. tyg., bardziej płynne
v� żółte (lochia flava)  koniec 2 tyg., jaśniejsze, maziste
v� biało-szarawe (lochia alba)  koniec 3 tyg., coraz bardziej surowicze, stopniowo ustępują
�� szyjka: �! forma walcowata, zamykanie (koniec 1. tyg.: zamknięcie ujścia wewn., ujście zewn.
szparowate); urazy �! ujście zewn. nieregularne, gwiaz
dziste, ziejące
�� pochwa: powrót trwa 3 tyg.; cienka śluzówka skłonna do krwawień i zap.; wejście do pochwy
zazwyczaj luz
niejsze
�� dno miednicy: powrót napięcia; ~ uszk. powłok brzusznych �! ryzyko przepuklin;
~ �! rozciągnięcie skóry �! rozstępy; powrót w 6  7 tyg.
�� postępowanie w połogu
�� po porodzie naturalnym wypis po 3 dniach, po c. c.  5  7 dni
�� pomiary temp., RR, pulsu w 1. h co 15 min, w 2.  8. h co 1  2 h, póz
niej co 12 h
�� w 1. dniu fizjologicznie �! temp. (�! odwodnienie)
�� tętno �! do 60  70 /min (�! �! SV) �! �! do 70  80 /min �! stabilizacja pod koniec 1. tyg.
�� RR: �! �! ~ krwawienie; �! > 140/90 �! ~ rzucawka; ~ hipotensja ortostatyczna
�� ruch (6  8 h po porodzie naturalnym, 12 h po c. c.) �! szybsza inwolucja i opróżnianie macicy,
�! ryzyko poporodowego zakrzepowego zap. żż. (�! aktywacja czynników krzepnięcia,
unieruchomienie, ~ zak. / uraz)
�� skóra (~): blada (anemia), zażółcona (uszk. W, hemoliza, cholestaza), sinica (zab. krążenia), [ Pobierz całość w formacie PDF ]