[ Pobierz całość w formacie PDF ]

519, 598-599, 612-617, 644-645.
138. The Oxford Companion to World War II, red.: I. C. B.
Dear i M. R. D. Foot, New York and Oxford, 1995, s. 1034.
139. Thomas, The Spanish, s. 229.
140 Documents on German Foreign Policy, 1918-1945.
Series D (1937-1945), Vol. III: Germany and the Spanish
Civil War (1936-1939) Washington, D. C, 1950.
141. John F. Coverdale,/to//a« Intervention in the Spanish
Civil War, Princeton, N. J., 1975.
142 F. Jay Taylor, The United States and the Spanish
Civil War, New York, 1957; Richard P. Traina, American
Diplomacy and the Spanish Civil War, London, 1976.
143 Jill Edwards, The British Government and the
Spanish Civil War, 1936-1939, London, 1979.
144 Thomas, The Spanish, t02.
145 Thomas, The Spanish, s. 281.
146 Gid Powers, Not Without, s. 134-135.
147 Thomas, The Spanish, s. 358.
148 Antonio MarÄ…uina Barrio, La diplomacia Yaticana y la
Espańa de Franco (1936-1939), Madrid, 1983.
149 Thomas, The Spanish, s. 358 przypis 1.
150 Thomas, The Spanish, s. 579.
CZ
Z

PI
TA
POLSKA HISZPANIA
W przedwojennej Polsce zainteresowanie konfliktem Sprawa Republiki Hiszpańskiej poruszyła głęboko koła
hiszpańskim było duże. Jedni podkreślali grozę rewolucji twórczej i pracującej inteligencji polskiej. Wacław
lewicowej w katolickim kraju; innych rewolucja ta
Barcikowski i wielu wybitnych intelektualistów czynnie
fascynowała. Niektórzy lamentowali nad upadkiem
zaangażowało się w różne akcje na rzecz walczącej
eksperymentu parlamentarnego w Hiszpanii; inni siÄ™ nim
Hiszpanii. Publiczny wyraz swym sympatiom
cieszyli. Wielu interesowały międzynarodowe implikacje
prohiszpańskim [sic! pro-republikańskim] dają Wincenty
konfliktu, a szczególnie udział w nim Związku Sowieckiego i
III Rzeszy.
W sposób pośredni sprawa hiszpańska powróciła po
wojnie. Weterani z Hiszpanii znalez
li siÄ™ w grupie
komunistów, przerzuconych do Polski, w celu
przeprowadzenia "odgórnej rewolucji". Wielu z nich
znalazło się w szeregach partyjnej nomenklatury. Część
padła ofiarą rozmaitych czystek podczas kolejnych walk o
władzę, odbywających się w partii komunistycznej.
Hiszpania a II Rzeczpospolita Polska
Hiszpańska wojna domowa odbiła się echem polemik
na łamach przedwojennej prasy. Powołując się na
komunistycznego uczestnika walk w Hiszpanii, Seweryna
Ajznera, lewicowy historyk Marian Zagórniak stwierdził, że:
Ugrupowania lewicowe podjęły akcję solidarności z
rządem republikańskim, a hiszpańska wojna domowa
uaktualniła problem tworzenia frontu ludowego w Polsce,
złożonego z socjalistów, ludowców i komunistów. Głównymi
sprzymierzeńcami Republiki Hiszpańskiej były
Komunistyczna Partia Polski (KPP), Polska Partia
Socjalistyczna (PPS) i socjalistyczne partie mniejszości
narodowych - żydowski Bund, ukraińska USPD, niemiecka
DSAP, a także cztery duże centrale związków zawodowych,
zrzeszające blisko 500 000 członków.151
Po stronie rewolucjonistów stanęły prototypy
dzisiejszych  autorytetów moralnych". Choć, podobnie jak
na Zachodzie, większość polskich intelektualistów nie była
komunistami, to również i tu całą kampanią propagandową
dyrygowali komuniści. Tworzono kluby przyjaciół Republiki i
grupy nacisku. Prasę zalała fala prorepublikańskiej
publicystyki. Jak w 1967 roku otwarcie przyznał historyk
komunistyczny:
 Rzymowski, Emil Zegadłowicz, Jarosław Iwaszkiewicz, sprawie w "Sygnałach", w "Głosie Współczesnym", w
Tadeusz Kotarbiński, Mieczysław Michałowicz, Jan "Wiadomościach Literackich" i w "Czarno na Białem".
Można by wymienić dziesiątki wybitnych dziennikarzy i
Nepomucen Miller, Jan Parandowski, Andrzej Strug, Józef
publicystów, wspomnieć setki pozycji publicystycznych,
Wasowski, Antoni Słonimski, Józef Feldman, Jan Wyka -
reportaży, itp., których autorami byli: Wiktor Grosz, January
który sam podąża do Hiszpanii, Regina Fleszarowa,
Grzędziński, Salomon Jaszuński, Wacław Rogowicz,
Stanisław Szwalbe, Stefan Czarnowski, January
Lucjan Szenwald, Karol Kuryluk, Eleonora Diamont,
Grzędziński, Irena Kosmowska, Jan Karol Wende, Wacław
Andrzej Gil, Zygmunt Jarosz, Mieczysław Bibrowski i wielu
Rogowicz, Salamon Jaszuński, Ksawery Pruszyński,
Benedykt Hertz, Edward Boye, M. Montwill-Mirecki, Lucjan
Szenwald, Mieczysław Berman, Leon Pasternak, St.
Ryszard Dobrowolski, Władysław Broniewski, Eryk Lipiński i
wielu, wielu innych pisarzy, prawników, malarzy, poetów,
aktorów, lekarzy, komunistów, socjalistów, bezpartyjnych i
ludzi, którzy daleko stali od komunizmu.
Wielu przedstawicieli polskiej inteligencji, jak obecny
członek Z
wiatowej Rady Pokoju, laureat Leninowskiej
Nagrody Pokoju - Ostap DÅ‚uski, Leon Chajn - obecnie
członek Rady Państwa, Jan Karol Wende - dziś
wicemarszałek Sejmu, Edward Uzdański, Stanisław
Szwalbe i wielu innych, współorganizowało akcję werbunku
ochotników do Hiszpanii i inne formy akcji solidarności [...].
Prasa postępowa głosiła prawdę o Hiszpanii,
obiektywnie analizowała sytuację, demaskowała
najez
dz
ców, opisywała straszliwe skutki bombardowania
Madrytu przez faszystów, rozpowszechniała apele
wzywające do pomocy dla walczącego ludu hiszpańskiego.
Po stronie Republiki Hiszpańskiej opowiedziały się
najlepsze pióra postępowej polskiej publicystyki - od [ Pobierz całość w formacie PDF ]